What’s so good about working out with haemophilia?

Waarom is het zo belangrijk om te bewegen?

Waarom is het zo belangrijk om te bewegen?

Het is waarschijnlijk niet de eerste keer dat je het hoort: bewegen is gezond. En dat klopt. Regelmatig bewegen heeft veel voordelen voor je gezondheid. Het verbetert je algehele fitheid, geeft zelfvertrouwen en vermindert het risico op hart- en vaatziekten, diabetes, osteoporose en sommige vormen van kanker1. De voordelen spreken voor zich. 

Bewegen is goed voor iedereen, echter regelmatig bewegen, fysiotherapie en oefeningen kunnen vooral ook voor mensen met hemofilie voordelen bieden. Dit komt vooral doordat dit de spieren sterker maakt en de stabiliteit van de gewrichten verbetert waardoor je het risico op blessures, bloedingen en gewrichtsschade vermindert2, 3. Bespreek met het behandelteam welke oefeningen goed voor je zijn. Bewegen is een fijne manier om voor jezelf te zorgen, zowel vandaag als morgen.

Raak geïnspireerd

Het verhaal van Clive is er een van velen die bewijst dat wanneer je je ergens voor inzet, je uitzonderlijke dingen kunt bereiken – ongeacht hoe onmogelijk het leek in het begin. Het verhaal van Clive en zijn vrouw Clare, wat hen motiveert en hun aanpakkersmentaliteit, zijn pure inspiratie. Welke droom ga jij veroveren?

Hoe helpt bewegen mijn gewrichten?

De gewrichten in je lichaam, inclusief je knieën, heupen en enkels, worden ondersteund door verschillende typen spieren. Verlies aan kracht in deze spieren kan het risico op veelvuldige gewrichtsbloedingen vergroten, wat kan leiden tot aanhoudende zwelling en pijn. En dit op zijn beurt kan weer leiden tot een vicieuze cirkel van verval dat optreedt bij elke bloeding.

haemophilia exercise chart

Bewegen kan je gewrichten beschermen tegen geleidelijke schade door de spieren te versterken, je coördinatie te verbeteren en je beweeglijkheid te vergroten. Het kan ook helpen een gezond gewicht te behouden waardoor de belasting op de gewrichten verminderd wordt. Al deze voordelen werken samen om de frequentie en ernst van gewrichtsbloedingen te verminderen.

image

Stap 1: stel vragen

Het maakt niet uit hoe fit je bent, het is belangrijk om bewegen zorgvuldig op te pakken om er het maximale uit te halen. Voordat je begint, zijn er een aantal factoren die je moet overwegen. Deze factoren hangen af van je doelen en je behoeften, fysiek, emotioneel of beide. Hier onder staan een aantal vragen die je jezelf kunt stellen:

Wat zijn mijn huidige fysieke capaciteiten?
Heb ik blessures of zaken waar ik rekening mee moet houden?
Wat zijn mijn doelen als het gaat om bewegen en levensstijl?
Welke manier van bewegen vind ik leuk?

Wanneer je je behoeften en doel hebt overwogen kun je een gesprek aangaan met je fysiotherapeut of behandelteam. Zij zijn de experts wanneer het gaat over bewegen bij hemofilie. Zij kunnen je helpen met het maken van een beweegplan dat past bij jou. Samen kun je dingen doen zoals:

Potentiële risico’s inschatten die horen bij bepaalde sporten of oefeningen
Verschillende strategieën overwegen om deze risico’s aan te pakken
Een plan opstellen om je te helpen je doelen, zowel fysiek als mentaal, te bereiken

Stap 2: zoek een sport uit (of twee)

Mensen met hemofilie wordt over het algemeen geadviseerd om contactsporten te vermijden om zo risico’s op blessures te vermijden. Denk daarbij aan sporten zoals rugby en boksen waar de kans op blessures hoog is. In plaats daarvan kun je beter kiezen voor sporten zonder lichamelijk contact die je wel een goede trainingssessie geven, net zo leuk en competitief zijn (als je dat zoekt!).

Om er een paar te noemen: zwemmen, golf, badminton, boogschieten, fietsen, roeien, zeilen, tafeltennis en wandelen. Door zelf informatie op te zoeken en hulp te vragen aan je fysiotherapeut kun je activiteiten vinden die perfect bij je passen.

Stap 3: Stel een geschikt toedieningsschema op

Het is belangrijk om het toedieningsschema van je medicatie op te stellen rondom je activiteiten, of je nu onderweg bent naar een wedstrijd of gewoon een spelletje met vrienden. Je factor waarden weten is een belangrijke regel, net zoals het enkel en alleen deelnemen aan inspannende activiteiten wanneer deze waarden voldoende zijn om je bescherming te bieden. Je behandelteam zal je altijd helpen met het plannen van je toedienings- en oefenschema’s passend bij jouw behoeften.  

Stap 4: Opwarmen en afbouwen

Het kan verleidelijk zijn zodra je je sportkleding en schoenen aan hebt om direct vol aan de slag te gaan zonder goed op te warmen. Wanneer je je lichaam niet goed voorbereid op de activiteit kan dit je kans op blessures enorm vergroten. In plaats van direct op 100% te starten is het verstandiger om rustig op te bouwen door lichte oefeningen om je beweeglijkheid te vergroten en je lichaam voor te bereiden op wat komen gaat.

Wanneer je jezelf in het zweet hebt gewerkt en klaar bent om te douchen is het gemakkelijk om te vergeten nog even rustig af te bouwen, een zogeheten cooling down. Net als bij de warming up is het belangrijk om te rekken na je training. Het helpt je spieren te herstellen en voorkomt dat deze stijf worden..

Stretching and exercising with haemophilia
Keeping active with haemophilia

-

Vind een ritme

Een oefenroutine moet activiteiten bevatten die helpen je uithoudingsvermogen en cardiovasculaire conditie te behouden en te verbeteren, evenals je coördinatie, spierkracht, flexibiliteit en evenwicht. Lichaamsbeweging gedurende ongeveer 30 minuten op regelmatige momenten gedurende de hele week geeft vaak goede resultaten. Je fysiotherapeut kan echter adviseren wat voor jou het meest geschikt is.

Rustig aan doorgaan

Zo win je de race. Doe niet te veel en te snel! Als je te veel doet, kan dit leiden tot letsel en wordt de kans op bloedingen groter. En wie heeft daar zin in? Begin je oefeningen rustig en bouw langzaam op naarmate de week verstrijkt.

En stop!

Als je wanneer dan ook tijdens je training enige pijn voelt, stop dan onmiddellijk met wat je doet. Als je vermoedt dat je tijdens trainingen bloedingen krijgt, neem dan contact op met je zorgteam. Wat je ook doet, ga probeer niet de training af te maken. Je lichaam zal je dankbaar zijn.

Opnieuw trainen na letsel

Letsel opgelopen? Het is niet het einde van de wereld. Voor je het weet, sta je weer op het veld. Je fysiotherapeut en zorgteam kunnen de ernst van je letsel evalueren en je begeleiden door eventuele revalidatie die je nodig hebt. Over het algemeen hebben gewrichtsverstuikingen, bloedingen en spierscheuren ongeveer 4-6 weken nodig om te genezen.2 Na een gewrichtsbloeding moeten alle activiteiten geleidelijk opnieuw worden opgebouwd.4

Praat met je behandelteam
 

Regelmatige follow-ups met je fysiotherapeut en de rest van je behandelteam zijn belangrijk. Door deze afspraken kunnen mensen die je zorg bieden, beoordelen hoe zowel je gewrichten als je lichaam als geheel reageren op lichaamsbeweging en of je veranderingen aan je routine moet aanbrengen. 

REFERENTIES:

1. Wittmeier K and Mulder K. Haemophilia 2007;13(2):31-37.
2. Negrier C, et al. Haemophilia 2013;19:487-498.
3. Tiktinsky R, et al. Haemophilia 2002;8:22-27.
4. World Federation of Hemophilia. Guidelines for the management of haemophilia. 2nd edition. 2012.

 

 

NP-8651